Ikat stoffen uit Oezbekistan
In 2019 viel ons oog op een aantal unieke wolkachtige kussens, gemaakt volgens een eeuwenoude ikat verf- en weeftechniek. Het was direct liefde op het eerste gezicht. De warme kleuren en wolkachtige patronen van deze sierkussens brengen namelijk elke bank tot leven. Na lang speuren vonden we een klein familieatelier in Oezbekistan dat kwalitatief hoogwaardige ikat kussens ontwerpt en maakt. In deze story nemen we je mee naar de wereld van de ambachtelijke Ikat techniek.
“De warme kleuren en wolkachtige patronen brengen elke bank tot leven”
Wat is ikat?
Ikat is een eeuwenoude weef- en verftechniek waarmee textiel wordt voorzien van motieven. Het bijzondere aan deze techniek is dat het verven niet gebeurt wanneer de stof helemaal geweven is, maar voorafgaand aan het weefproces plaatsvindt. Nog voor het weefproces start, worden de garens met de hand geverfd, vaak met lokale natuurlijke verfstoffen.
Garens worden op lengte gesneden en samengebonden tot strengen. Precies afgemeten delen van deze strengen worden afgebonden, en vervolgens bedekt met een vloeistofafstotend materiaal dat de verf of beits niet doorlaat. De strengen gaan daarna in het verfbad, waarna ze goed gedroogd worden. Na het drogen wordt het vloeistofafstotende materiaal verwijderd, worden de strengen op nieuwe plaatsen afgebonden en start het proces opnieuw, ditmaal met een andere kleur. Als dit een aantal keer herhaald is, en de kleuren met grote nauwkeurigheid op de juiste plaatsen zijn aangebracht, tekent zich tijdens het weven het beoogde dessin af. Dat kunnen traditionele ikatmotieven zijn zoals bloemen, dieren en repeterende patronen, maar ook moderne dessins worden tegenwoordig in ikat verwerkt.
“Ikat is een eeuwenoude weef- en verftechniek waarmee textiel wordt voorzien van motieven.”
Ikat is ambachtelijk werk
Het weven wordt gedaan op een traditioneel handweefgetouw, en al snel ontstaat een rijk ontwerp aan beide zijden van het weefsel, waardoor wolkachtige texturen en patronen gecreëerd worden. Niet voor niets betekent ikat ‘wolk’ in het Perzisch. Het hele proces van ikat is complex, vraagt aandacht en vaardigheid. Ikat is een heuse ambacht die best tijdrovend kan zijn: het maken van een ikat kan meerdere weken duren. Elk land heeft voor de ikat technieken een eigen naam, verfstoffen en dessins.
“Ikat betekent “Wolk” in het Perzisch.”
Ieder kussen is uniek
En juist daardoor is geen enkel patroon hetzelfde en tref je hoogstens ikat kussens die veel op elkaar lijken. Maar ze zijn nooit hetzelfde. Kleine imperfecties, kleurverschillen en afwijkingen in het patroon dragen bij aan de charme en authenticiteit van dit vakmanschap. Wanneer je dus een ikat kussen bij Living Stories koopt, haal je dus een uniek exemplaar in huis.
